IJshockey is natuurlijk de nationale wintersport van Canada en veruit de populairste sport onder alle Canadezen. Net zoals voetbal in Nederland volkssport nummer 1 is, zo is ijshockey dat in Canada.
Geschiedenis ijshockey
De geschiedenis van ijshockey gaat terug tot ongeveer halverwege de 19e eeuw, toen verschillende stick- en balsporten, zoals veldhockey, cricket en lacrosse, van zowel de inheemse bevolking als van de immigranten met elkaar werden gemixt en uiteindelijk ijshockey werd geboren als sport. De term hockey zelf is afkomstig van het Franse woord “hoquet” dat “herdersstok” betekent.
Het hedendaagse ijshockey vindt zijn oorsprong in de stad Montréal, waar op 3 maart 1875 de eerste indoorwedstrijd werd gespeeld. Sommige kenmerken van die wedstrijd, zoals de omvang van de ijsbaan en het gebruik van een puck, zijn tot op heden bewaard gebleven. Andere kenmerken zijn in de loop der tijd veranderd.
De amateurcompetities in het Canadese ijshockey begonnen in 1880 en het professionele ijshockey ontstond rond de eeuwwisseling, rond 1900. De Stanley Cup werd voor het eerst uitgereikt in 1893 als erkenning van de Canadese amateurkampioen en deze onderscheiding werd later de kampioenstrofee van de NHL.
Begin 1900 werden de Canadese spelregels overgenomen door de Ligue Internationale de Hockey Sur Glace, de voorloper van de IIHF. Tijdens de Olympische Zomerspelen (ja, je leest het goed!) van 1920 werd de sport voor het eerst op de Olympische Spelen gespeeld.
Hoewel vrouwen al waren vertegenwoordigd in de eerste teams, werd het officiële vrouwenhockey pas veel later professioneel georganiseerd, namelijk in 1990, toen het eerste IIHF-wereldkampioenschap voor vrouwen werd gehouden. In 1998 werd de eerste damesijshockeywedstrijd op de Olympische Spelen gespeeld en we weten allemaal dat de dames daarin bijzonder succesvol zijn.
De Canadese vrouwenijshockeyploeg heeft sinds 1998 deelgenomen aan alle Olympische Spelen en wereldkampioenschappen en is daarin recordkampioen met 4 olympische titels en 10 wereldtitels.
IJshockey in Canada
IJshockey is in heel Canada populair, zowel op het platteland als in de steden. Veel Canadezen spelen hockey, zowel recreatief, in clubverband of professioneel. In een land als Canada dat een ware smeltkroes is van culturen, is de ijshockeysport een geweldige manier van verbinding die iedereen samenbrengt. Een leuk voorbeeld om hierbij te benoemen is een blanke jongen met rastaharen uit Zuid-Afrika die ik ooit in Toronto sprak. Hij speelde ijshockey en vertelde vol trots dat zijn team was opgebouwd uit allemaal verschillende nationaliteiten, maarrrr, ze waren wel allemaal Canadees!
Ongeacht je afkomst of achtergrond, ijshockey is een integraal onderdeel van de nationale identiteit en van de rijke cultuur van het land. Maar als je Canada bezoekt en misschien van plan bent om naar een ijshockeywedstrijd te bezoeken, dan is het wel leuk om wat achtergronden te kennen.
Tegen de twintigste eeuw waren er professionele ijshockeybonden gevormd, zelfs in de Verenigde Staten. De belangrijkste daarvan, die ook nu nog, honderd jaar later, een belangrijke professionele competitie is en de sterkste en grootste ijshockeybond in Noord-Amerika en de rest van de wereld, is de Canadese National Hockey League.
Wat zijn de Canadese NHL-teams?
Niemand ter wereld houdt zoveel van hockey als de Canadezen. Canada heeft 34 miljoen inwoners en slechts 7 NHL-teams. Dat zijn er dus relatief heel weinig. Het zijn uitsluitend de grootste Canadese steden die deze teams vertegenwoordigen.
De Canadese NHL-teams zijn de volgende teams:
- Montreal Canadians (opgericht in 1917)
- Toronto Maple Leafs (opgericht in 1917)
- Vancouver Canucks (opgericht in 1970)
- Edmonton Oilers (opgericht in 1979)
- Calgary Flames (opgericht in 1980)
- Ottawa Senators (opgericht in 1992)
- Winnipeg Jets (opgericht in 2011)
Spelregels Canadees ijshockey in een notendop
Canadees ijshockey worden gespeeld volgens de regels die zijn opgesteld door de National Hockey League of NHL. De ijshockeybaan heeft een formaat van 200 x 85 voet (61 bij 30 meter) die de vorm heeft van een rechthoek met afgeronde hoeken.
De baan is in drie delen opgedeeld:
- de neutrale zone in het midden waar het spel begint,
- de aanvallende zone bij het doel van de tegenpartij en
- de verdedigende zone aan de kant van de eigen keeper
Op beide verdedigende zones is een goal geplaatst van 4 bij 6 voet (1,83 bij 1,23 meter). Er is sprake van een doelpunt als de puck de brede gestreepte doellijn op het ijs voor het doel passeert.
Beide teams van zes spelers met hockeysticks spelen de puck rond met het doel te scoren in het doel van de tegenstander. Het spel bestaat uit 3 periodes van twintig minuten en aan het eind van de wedstrijd wint het team dat de meeste doelpunten heeft gemaakt. Bij gelijkspel volgt de verlenging en wint het team dat als eerste een doelpunt maakt in deze extra tijd.
Elk team heeft een maximum van 20 spelers waarvan er slechts 6 tegelijk op het ijs spelen. De andere teamleden zijn wisselspelers die de oorspronkelijke zes kunnen vervangen als en wanneer dat nodig is.
Zoals we van televisie wel weten, kan het voorkomen dat een wedstrijd onder extreme omstandigheden ontaardt in een bokswedstrijd, maar dat zijn wel excessen. Aangezien het spel vrij ruw is, heeft elke speler, en vooral de keeper, beschermende uitrusting en padding. De enorme kracht waarmee de spelers de puck spelen, kan het object in een moordwapen veranderen. Een oud-klasgenoot van me speelde bij de Tilburg Trappers en hij liep mank omdat hij een puck op mijn schaats had gehad. Zijn enkel was gewond geraakt door de puck, dwars door de schaats heen.
Afgezien van de keeper die bij zijn doel moet blijven, bewegen de overige veldspelers pijlsnel over het ijs. Een speler wordt bestraft als hij/zij een tegenstander met de stick laat struikelen. Ook mag je geen speler die de puck niet heeft een bodycheck geven, vechten, of ernstige verwondingen aan spelers van de tegenpartij toebrengen.
Meest voorkomende overtredingen ijshockey
- Offside – Als een speler van het aanvallende team in het aanvalsvak aanwezig is wanneer de puck daarin gespeeld wordt, volgt een face-off in het neutrale vak.
- Icing – Als de puck vanuit het verdedigingsvak over de achterlijn van de tegenpartij wordt gespeeld, volgt een face-off in het verdedigingvak van het team dat de puck heeft gespeeld.
- Tripping – Wanneer een speler een tegenspeler laat struikelen.
- Holding – Als een speler een tegenstander vasthoudt.
- Elbowing – Als een speler een elleboogstoot geeft aan een tegenspeler.
- Boarding – Als een speler een tegenspelers opzettelijk (onnodig) hardhandig tegen de boarding duwt.
- Slashing – Als een speler een tegenspeler met zijn stick slaat.
- Hooking – Als een speler een tegenspeler probeert af te remmen met behulp van zijn stick (haken).
- Cross checking – Als een speler met zijn stick in beide handen een tegenspeler een body check geeft.
- Interference – Als een speler een tegenspeler waar de puck naartoe wordt gespeeld tegenhoudt voordat de puck bij die speler is.
- Charging – Als een speler een paar stappen of een sprong maakt voordat hij een tegenspeler een body check geeft.
- Roughing – Als een speler een tegenspeler te hard te lijf gaat.
- High sticking – Als een speler zijn stick boven de schouders heeft en van daaruit een gevaarlijke situatie ontstaat.
- Fighting – Als in een wedstrijd een vechtpartij ontstaat waarbij meerdere klappen worden uitgedeeld.
De meeste overtredingen worden bestraft met twee minuten op de strafbank, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Er volgt een tijdstraf van 5 minuten als een overtreding wordt gemaakt die tot doel had de tegenstander te blesseren.
Dameshockey
Tot zover mag het lijken of ijshockey in Canada vrijwel alleen door mannen wordt gespeeld. Niets is minder waar, want ook vrouwen spelen al meer dan honderd jaar ijshockey in Canada. In 1892 werd in Ontario de eerste dames ijshockeywedstrijd gespeeld en in 1990 vond het eerste wereldkampioenschap voor vrouwenhockey plaats. Nu is vrouwenijshockey ook een onderdeel van de Olympische Winterspelen.
Er is ook een aparte competitie voor vrouwenijshockey, de Canadian Women’s Hockey League, en er bestaan ook ijshockeyteams voor vrouwen op highschoolniveau, waardoor steeds meer vrouwen aan het spel deelnemen en uiteindelijk de nationale en internationale competities bereiken.
Canadees hockey internationaal
Canada is op het wereldwijde toneel natuurlijk een befaamde speler. Van de Internationale IJshockey Federatie tot de Olympische Winterspelen, Canada heeft gestreden met landen over de hele wereld, maar de VS, Tsjechie en Rusland zijn de belangrijkste rivalen van Canada.
Een ijshockeywedstrijd in Canada bezoeken
Plekken waar je een ijshockeywedstrijd kunt bijwonen zijn natuurlijk de grote steden. Onderstaand vind je de enorme ‘hockey domes’ waar het allemaal gebeurt en waar je dus een echte Canadese ijshockeywedstrijd kunt bezoeken.
Rogers Arena, 800 Griffiths Way, Vancouver, BC V6B 6G1, Canada
De Rogers Arena in Vancouver heeft een capaciteit voor meer dan 18.000 bezoekers. Het is de thuisbasis van de Vancouver Canucks. Naast ijshockeywedstrijden zijn er in de arena ook optredens, concerten en diverse andere festiviteiten buiten de gebruikelijke ijshockeywedstrijden.
Scotiabank Saddledome, 555 Saddledome Rise SE, Calgary, AB T2G 2W1, Canada
Het sportcomplex Scotiabank Saddledome Calgary heeft een capaciteit van 20.000. Het is de thuisbasis van de Calgary Flames. Naast de ijshockeywedstrijden worden in het stadion ook concerten en andere evenementen georganiseerd.
Centrum Bell, 1909 Avenue des Canadiens-de-Montréal, Montréal, QC H4B 5G0, Canada
Gelegen in het centrum van Montréal, is Centrum Bell de belangrijkste ijshockey-arena van heel Noord-Amerika. Bovendien is het een van de modernste in de wereld. Het is de officiële arena van het Montreal Canadiens team, een van de meest succesvolle teams aller tijden in de NHL. Het team wordt in het Engels en Frans vaak aangeduid als de ‘Habs’. Naast ijshockey worden in Centre Bell ook theatershows en concerten gegeven.
Scotiabank Arena, 40 Bay St, Toronto, ON M5J 2X2, Canada
De Scotiabank Arena aan de voet van de CN Tower in Downtown Toronto is de thuisbasis van de Toronto Maple Leafs, na het team van Canediens de Montreal het meest succesvolle team. Tijdens het hockeyseizoen, dat van oktober tot april loopt, zijn er elke week tal van wedstrijden. De arena, voorheen bekend als het Air Canada Centre, werd geopend in 1999 en is ook de thuisbasis van het basketbalteam de Toronto Raptors (NBA) en het lacrosse-team Toronto Rock (NLL).
Wanneer je een van de bovenstaande arena’s bezoekt voor een Canadese ijshockeywedstrijd, wil je dat natuurlijk – althans, zo neem ik aan – als een echte Canadees beleven. Als je dat inderdaad wilt, dan raad ik je aan om in de merchandise shop in het stadion wat clubkledij aan te schaffen (ook leuk als souvenir natuurlijk!)
Voor de wedstrijd haal je wat lekkers te eten en te drinken voor op de tribune. Tijdens de wedstrijd kun je niet anders dan volledig opgaan in de wedstrijd. Gejoel, gejuich en een enorme energie zijn het gevolg van een spetterende wedstrijd die nauwelijks te volgen is, doordat de puck pijlsnel wordt rondgespeeld. Het gaat er eigenlijk niet om wie er wint, het is gewoon een geweldige belevenis om een échte ijshockeywedstrijd in Canada mee te maken.
En voordat je voldaan terugloopt naar je hotel of auto, vergeet niet om deze prachtige belevenis afsluit met een heerlijke portie poutine!! Canadeser kan het niet!
